Mutfakta hiçbir işimize yaramayacağını düşündüğümüz çöpe attığımız atıkları geri dönüştürebileceğimizi biliyor musunuz? İşte mutfak atıklarımızı uygun şekilde bir araya getirerek oluşturduğumuz bu geri dönüşüme kompost, diğer adıyla organik gübre diyoruz. Toprak işleri ile uğraşmayı seviyorsanız kompost yapımı ve kullanımı sizler için biçilmiş kaftan. Böylece yiyecek atıklarımızı toprak için verimli hale getirebilir ve doğanın işleyişine faydalı olabilirsiniz. Ayrıca mutfak atıklarınızın yüzde otuzunu çöpe gitmekten kurtarabilirsiniz ve bu yaptığınız işlemle çevreye salınan metan gazı miktarını azaltabilirsiniz.
Kompost iki temel malzemeden oluşur; karbon bakımından zengin olan kahverengi malzemeler ve nitrojen bakımından zengin olan yeşil malzemeler. Kahverengi ve yeşil malzemeler arasında denge sağlandığında toprak için sağlıklı bir kompost oluşturabilirsiniz.
Şimdi gelin nasıl kompost yapacağımıza bir bakalım;
Yeşil Malzemeler
- Meyve atıkları (asitli meyveler hariç)
- Sebze atıkları
- Yumurta kabukları
- Çay atıkları ve kahve çekirdekleri
Kahverengi Malzemeler
- Kuru yapraklar
- Kuruyemiş kabukları
- Saman
- Dal ve ağaç kabukları
- Pamuk
- Peçete
- Gazete, dergi
- Saç, tırnak
- Hayvan kılı
Peki hangi malzemelerden uzak durmalıyız?
- Hayvansal gıdalar
- Yağlı yiyecekler
- Köpek ve kedi dışkısı
- Ambalajlı ürünler
- Plastikler
- Çürümüş bitkiler
- Süt ürünleri (kötü kokular üretir ve başka mikrorganizmalara ev sahipliği yapar)
- Metal
- Kumaş
- Hayvan kumu
Delikli bir saklama kabı ya da çöp kutusunu yeşil ve kahverengi malzemeler dengeli olacak şekilde kahverengi malzemelerden başlayarak bir kahverengi bir yeşil malzemelerle doldurabilirsiniz. Eğer kompostunuz suluysa kahverengi malzemelerini artırabilirsiniz. Eğer kompostunuz çok kuruysa yeşil malzemelerle destekleyebilir ya da su ekleyerek karıştırabilirsiniz. Kompostunuzun sık sık havalanması, karıştırılması ve su ile desteklenmesi çürüme hızını artıracak, kompostun daha hızlı oluşmasını sağlayacaktır.
Kompostunuz böceksiz, kokusuz, verimli bir toprak görünümünü aldığında hazır hale gelmiş demektir. Kuru, kahverenkli ve taneli bir yapıya kavuştuğunda bahçenizi beslemek için kompostunuzu kullanmaya başlayabilirsiniz.
Tüm bu sürece çocuklarınızı da dahil etmek çocuklarınızın çevre bilinci ve doğa farkındalığı kazanmasına, aynı zamanda sabır geliştirmesine de destek olacaktır.
Eylül DOĞAN
Mutlu Arı Anaokulu Sınıf Öğretmeni, Orman Okulu Eğitmeni